KKTC Meteoroloji Dairesi tarafından hava kirliliği oluşturan “Toz İhbarları” mutad zamanlarda yapılmakta olduğu, solunum hassasiyeti olan vatandaşlarımız tarafından da bu uyarıya riayet edildiği malumumuzdur. Sıcakların en yüksek değerlere ulaştığı bu yaz döneminde toz ihbarı olmadan, yani toz olmadan da solunum şikayetleri yaşandığı da malumumuzdur.
KTMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası olarak yaptığımız analizlerde toz olmadığı halde yaşadığımız rahatsızlığın nedeni, ikinci kirletici olarak nitelendirebileceğimiz havada oluşan yüksek miktardaki Ozon’dur.
Ozon (Ο3) atmosferin doğal bir bileşenidir. Renksiz, havadan ağırdır ve güçlü bir kokuya sahiptir. Oksitleyici maddedir, suda kolay çözünmez ve akciğerlere nüfuz ederse insan sağlığına zarar verir. Yüksek seviyede Ozon varlığı, soluduğumuz oksijen miktarında bir azalma anlamına gelir; bu da tıp hekimlerimizin çok iyi bildikleri halsizliğe ve ölüm riskine kadar sorunlara yol açabilir. Troposferin en üstünde, Stratosferde oluşması ile ultraviole ışınlarına karşın bir kalkan görevi yapması, yani çok faydalı görev yapmasını beklediğimiz Ozon, soluduğumuz seviyede oluşmasından dolayı çok zararlı niteliğe dönüşebilmektedir. Ozon, tarım ürünlerine, bitki ve ormanlara da zarar verir. Bitkilerin yaprakları ile ürünlerine zarar verirken, ağaçlarda yaralanma ve yaprakların erken düşmesi, fotosentez kapasitesinin azalması, böcek istilasının artması gibi olumsuzluklara neden olur.
Motorlu araçlar, sanayi tesisleri, termik santraller gibi güç kaynaklarından çıkan kirleticiler, sıcaklıkların arttığı bu dönemde fotokimyasal reaksiyon ile Ozon oluşturmaktadır. Οzon’un ayrıca atmosferde elektrik deşarjları (gök gürültülü fırtınalar) tarafından da oluşturulduğu bilinmektedir
Özellikle gündüz, yüksek sıcaklıklar reaksiyon gösterdiğinden, hava sıcaklığının yüksek olduğu 11.00 ile 16.00 saatleri arasında Ozon değerinin artması nedeniyle, sadece solunum sorunları olanların değil, tüm vatandaşlarımızın tedbirli olmaları salık verilir.
Her ne kadar da Meteoroloji dairesi ölçümleri arasında yer almasa da “Hava Kirliliği” ölçen istasyonların bağlı bulunduğu Çevre Dairesi kanalıyla ölçüm değerlerinin paylaşılması, hatta vatandaşlarımızın da görebileceği şekilde kamu bilgisine verilmesi yararlı olacaktır.
KTMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası adına
Prof. Dr. Mustafa Altunç
Başkan
