Son günlerde dünya genelinde Salmonella enterica serotip Typhimurium salgını yaşandığı, salgın kaynağının ise Ferrero firmasının Belçika’da bulunan fabrikasında üretilen Kinder markalı çikolatalı ürünlerin olduğu ve bu ürünlerin halk sağlığı açısından geri çağrıldığı basın yayın organları ve sosyal medyada yer almaktadır.
Bunun üzerine Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı salgının ülkemize sıçramasını önlemek için piyasada bulunan ürünlere ilaveten adaya bu firmaya ait ithal edilecek ürünleri mercek altına alıp sıkı denetime başlamış ve gerekli duyuruları yapmıştır. Bu konuda güncel ve doğru bilgilere ulaşmak için Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan resmi duyuruları takip ediniz.
Salmonella Nedir ve Nasıl Bulaşır?
Salmonella dünyada yaygın olarak bulunan bir bakteri olup primer kaynağı sağlıklı veya hasta omurgalı hayvanların ve enfekte insarın bağırsaklarıdır. İnsan ve hayvanlar Salmonella’nın en önemli iki kaynağını oluşturur. Bu iki kaynağa ait dışkı veya lağım suları yoluyla çevresel kirlenme ve bu yolla su ve gıda kaynaklarının kontaminasyonu söz konusu olduğu gibi, hayvansal gıdaların enfekte olmuş hayvanlardan doğrudan kontaminasyonu da söz konusudur. Bu bağlamda ,kontamine (bakteri bulaşmış olan) suların içilmesi ve kullanılması, insan ve hayvan atıklarının uygun şekilde bertaraf edilmemesi ve bunların kaynak sularına karışması, içme ve kullanma sularının yeterince klorlanmaması, Salmonella taşıyan ve iyi pişirilmemiş et, yumurta, süt ve süt ürünleri gibi gıdalar, pastörize edilmemiş süt veya meyve suyu, peynir, kontamine (kirli) çiğ sebze ve meyve, baharat ve çerezler yoluyla da bulaşma olabilir. Hasta kümes hayvanları ile temastan sonra, özellikle yılan, kaplumbağa, kertenkele gibi sürüngenler, kurbağalar, kuşlar ve civciv gibi evcil hayvanlar ile temastan sonra hijyen kurallarına uyulmaması halinde bulaşma olabilir. Bakteri hasta insanlardan diğer insanlara da bulaşabilir. Bu bakteriler genellikle dışkı bulaşmış toprak, su ve kanalizasyondan sıklıkla izole edilmektedirler.
Salmonella Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?
Salmonella enfeksiyonunun klinik belirtileri kontamine gıdanın alımından 12-72 saat (genellikle 12-36 saat) sonra karın ağrısı, ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma ve ishal şeklinde ortaya çıkar ve çoğu hasta 1-7 gün içerisinde tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulmadan iyileşebilir. Ancak Salmonella enfeksiyonlarına karşı bebekler, yaşlılar, hamile ve emziren kişiler ve bağışıklık sistemi yetersizliği olan kişilerde risk daha büyük olup hastalık daha ciddi seyreder.
Önlenmesi ve Kontrolü
Salmonella bulaşıcı olduğundan, herkesin ellerini iyice yıkaması, kişisel hijyen kurallarına uymaları ve hastayken başkalarının yiyeceklerine dokunmamaları, güvenilir su kullanımı ile birlikte çiğ ya da az pişmiş yumurta, et veya kümes hayvanları, kabuklu deniz ürünleri ve pastörize edilmemiş süt gibi yüksek riskli gıdaların iyice pişirildikten sonra tüketilmesi ve buzdolabında saklanmış gıdanın uygun şekilde yeniden ısıtılması gerekmektedir. Bunun yanı sıra çapraz bulaşmayı önlemek amacıyla buzdolabında ya da derin dondurucuda muhafaza edilen çiğ et, tavuk yada deniz ürünleri diğer gıdalardan farklı yerlerde muhafaza edilmelidir. Mutfakta farklı kesme tahtaları bulundurulmalı ve önceden çiğ et vb. için kullanılmış ve temizlenmemiş bir yüzeyin üzerine pişmiş bir yiyecek konulmamalıdır. Dondurulmıuş gıdaların çözündükten sonra hemen pişirilerik tüketilmesi ve tekrar dondurulmaması gerekmektedir.
KTMMOB Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu (a)
Dr. Beste Oymen
Başkan
