Yapılan gözlemler ve tarafımıza iletilen şikayetler sonucunda, birçok pazar yerlerinde ciddi gıda güvenliği ihlallerine rastlandığı gözlemlenmektedir. Pazar yerleri, halkın taze ve uygun fiyatlı gıdaya ulaşmasını sağlarken, aynı zamanda gıda güvenliği standartlarının titizlikle uygulanması gereken alanlardır. Maalesef, son incelemeler bu alandaki yetersizlikleri ortaya koymaktadır.
Pazar yerlerinde karşılaşılan başlıca gıda güvenliği ihlalleri şunlardır:
Hijyen Eksiklikleri:
- Satıcıların ve tezgahların hijyen standartlarına uymaması.
- Yeterli el yıkama olanaklarının bulunmaması.
- Gıdaların uygun olmayan koşullarda satışa sunulması (ambalajsız, açıkta, toz toprağın bulunduğu ortamda )
- Deniz ürünleri satış noktalarında alt yapı ve hijyen uygulamalarının eksik ve kullanılan ekipmanlarının çoğunun korozyona uğramış olması.
Uygun Olmayan Saklama Koşulları:
- Özellikle süt ürünlerinin soğutma olmadan tezgahlarda tutulması. Tüm süt ürünleri (taze hellim, nor, kaşar, çökelek vb) satış noktalarında 0-4 ℃’yi sağlaması gerekmektedir. Soğuk zinciri kırılmış olmayan ürünlerin satışı durdurulmalıdır.
- Birçok deniz ürünleri satış tezgahlarının direkt olarak güneşe temas etmesi ve ürünlerin muhafaza edilmesi gereken sıcaklıkta olmaması.
Etiketleme ve Bilgilendirme Eksiklikleri:
- Satışa sunulan ambalajlı gıdaların etiketlerinin eksik olması ve yerel yasamızda zorunlu olarak bulundurulması gereken bilgilerin yer almadığı, özellikle alerjen içeren gıdaların uygun şekilde işaretlenmediği gözlemlenmiştir.
Tüketicilere Tavsiyeler
Tüketicilerin, pazar yerlerinde güvenli gıda alışverişi yaparken dikkat etmeleri gereken bazı önemli noktalar şunlardır:
Ürünlerin Tazeliği ve Görünümü:
- Çürük, ezik veya bozulmuş gıdalardan kaçınınız.
Satıcı Hijyeni:
- Satıcıların hijyen kurallarına uyup uymadığına dikkat ediniz.
- Özellikle tüketime hazır ürünlerin satışı sırasında eldiven kullanan satıcılardan alışveriş yapmaya özen gösteriniz.
Saklama Koşulları:
- Özellikle et, süt ve deniz ürünlerinin uygun saklama koşullarında sunulduğundan emin olunuz.
- Ürünlerin soğutucuda saklanıp saklanmadığını kontrol ediniz.
Etiket ve Bilgilendirme:
- Ürün etiketlerini okuyunuz ve gerekli bilgilerin (menşei, üretim ve son kullanma tarihi, içindekiler, alerjen bilgisi) yer aldığından emin olunuz.
- Organik ürünler için sertifikalarını talep ediniz.
Yetkililere Çağrı
- Gıda Mühendisi istihdam edilerek düzenli ve sıkı denetimler yapılmalıdır.
- Pazar yerlerinde Hijyen ve saklama koşullarına uymayan satıcılara gerekli yaptırımlar uygulanmalıdır.
Eğitim ve Bilgilendirme:
- Satıcılar ve pazarcılar, gıda güvenliği konusunda düzenli eğitim programlarına tabi tutulmalıdır.
Altyapı İyileştirmeleri
- Pazar yerlerinde hijyenik el yıkama alanları ve soğutma sistemleri gibi temel altyapı ihtiyaçları karşılanmalıdır.
- Deniz ürünleri satış noktaları için alt yapı iyileştirilmesi yapılması gerekmektedir.
Pazar yerleri, sağlıklı ve güvenli gıdaya erişimin sağlanmasında kritik rol oynamaktadır. Ancak, mevcut ihlallerin giderilmesi ve standartların yükseltilmesi ve yerel yönetimlere gıda mühendislerinin istihdamının sağlanması gerekmektedir. Biz Gıda Mühendisleri Odası olarak bu konuda hem yetkilileri hem de halkı bilinçlendirmeye devam edip, gıda güvenliği standartlarının iyileştirilmesi için çalışacağız.
KTMMOB Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu (a)
Dr. Beste Oymen
Başkan
